Ondanks de grote hoeveelheid neergestorte vliegtuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog worden er slechts een paar bergingen per jaar verricht omdat het vaak kostbaar is (een recente berging in het IJsselmeer kostte ruim € 1.000.000) maar ook nog gevaarlijk. Ook in Nederhorst den Berg is een vliegtuig neer- gestort en wel op 14 mei 1943.
Een bommenwerper was in een luchtgevecht met een Duitse jager in brand geschoten en crashte bij het boezemkanaal van de Horstermeerpolder. De vijf inzittenden kwamen om het leven. Het betreffende toestel behoorde tot de Royal Canadian Air Force, Squadron 426 en was van het type Wellington HE697.
Op verzoek van de auteur herhaalde het Canadese Ministerie van Defensie recent de volgende verklaring:
“In de nacht van 14 mei 1943 werd een vloot van 426 bommenwerpers uitgezonden voor een aanval op Bochum. De groep naderde het doel van uit het zuiden en ondervond zware tegenstand van af- weergeschut met zoeklichten op het traject tussen Keulen en Düsseldorf. Op de weg terug werden de vliegtuigen aangevallen door Duitse nachtjagers. Om 02.53 uur stortte een toestel neer bij Neder- horst den Berg, Nederland.”
Van de 426 bommenwerpers gingen er 24 verloren en werden er 74 beschadigd. Squadron 426, dat mee deed met tien bommenwerpers, verloor er twee, waarvan één boven Nederhorst den Berg.
In het boekje ‘Nederhorst den Berg tijdens de oorlog 1940 – 1945’ van april 1986 geven twee dorpsgenoten een ooggetuigenverslag van het voorval: Niek van den Berg vertelde dat het vliegtuig brandend neerstortte en dat het staartstuk ca. 80 meter achter hun huis terecht kwam. Doordat de munitie in het vuur ontplofte kon je het wrak niet benaderen. De ondernemer Toon de Bruin kwam aangesneld en dacht nog enige benzine als zeer schaarse brandstof te kunnen opvangen t.b.v. zijn taxibedrijf annex ziekenvervoer.
Zijn latere schoonzoon, Piet Mijwaart, bevestigt in januari 2018 ook het voorval. Hij vertelt dat het vliegtuig in de lucht ontplofte en dat de brokstukken aan weerszijden van – en in het boezemkanaal van de Horstermeerpolder te- recht kwamen. Ook beschrijft hij de angstige momenten toen het brandende staartstuk rakelings over hun huis scheerde voordat het neerviel achter de boerderij van Van de Berg. Als 14-jarige was Piet natuurlijk nieuwsgierig en probeerde enige souvenirs te bemachtigen. Hij vond een naamplaatje met de naam How (de staartschutter) en een klein zuurstofflesje. Bang voor represailles van de bezetter heeft hij het flesje begraven in de polder op de plaats waar nu de manege staat.
Enige tijd later, vertelt Piet verder, was zijn zwager Jaap Scherpenhuizen, ondergedoken om dwangarbeid in Duitsland te voorkomen, in de werkplaats van zijn vader aan het werk. Plotseling stonden er enkele Duitse soldaten voor zijn neus. Toen hij van de grootste schrik was bekomen, begreep hij dat deze als bergingsploeg hulp zochten van een metaalbewerker bij het opruimen van het vliegtuigwrak. Zo moest Jaap helpen bij het slopen van de grote stukken van het vliegtuig zoals de cockpit en de staart. Hiertoe fietste hij even later op zijn bakfiets met gasflessen en snijbrander door het weiland van Van Benschop naar het wrak. Alle ooggetuigen bevestigen dat het weiland van Van de Berg en van Van Benschop bezaaid lag met onderdelen van het vliegtuig. Omdat de Duitse bergingsploeg van 4 man ook naar het terrein van het ongeval kwam, was de inmiddels toegesnelde bevolking van het dorp erg terughoudend met het verzamelen van onderdelen als souvenirs.
Ter nagedachtenis aan de 5 jonge helden die omgekomen zijn heeft de Historische Kring op vrijdag 13 september 2019 een monument onthuld in Nederhorst den Berg. Vlakbij de Hostermeerpolder waar het vliegtuig is neergekomen.
De onthulling van het monument is verricht door een aantal nabestaanden die hiervoor speciaal uit Canada overkomen. Tijdens de ceremonie hebben de 8ste klas leerlingen van de drie plaatselijke basisscholen de volksliederen gezongen en de muzikale omlijsting is verzorgd worden door de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht.
De Historische Kring organiseert voor haar leden regelmatig lezingen, presentaties, excursies en exposities, waarbij de historie van het dorp en de regio centraal staat. Verder geeft de Kring een paar keer per jaar het tijdschrift Werinon uit met informatie en artikelen over de lokale geschiedenis.
De contributie bedraagt voor leden die in Nederhorst den Berg wonen €20,- en voor buitenleden (postadressen) €25,- per persoon per jaar.
U kunt zich als lid aanmelden door op onderstaande knop te drukken en het inschrijvingsformulier in te vullen.
